Ik was 10 toen ik mijn eerste stapjes mocht zetten op de velden van Wilhelmina SSS in Zutphen. Het was februari 1978 en ik kwam in het D2. Dick Nijendijk en Bert Kruissink waren mijn trainers. Bij de eerste training, op de modderpoel naast de kantine aan het Helbergen, schoot laatstgenoemde een bal dwars door het glas in de deur van de kantine. Niet kort daarna kwam daar gewapend glas in. Een ‘ballenvanger’ achter het doel kwam geloof ik pas een paar jaar later. Het eerste van Wilhelmina SSS speelde in 1978 in de 4e klasse op zaterdag, Appie en Rudie waren de bekendste spelers en als mijn geheugen me niet in de steek laat was de heer Maurits trainer.
‘Op voetbal gaan’ betekent natuurlijk ook per definitie dat je een favoriete club kiest. Waar mijn vriendjes vrijwel zonder uitzondering voor Ajax of Feijenoord waren, koos ik voor PSV. Dat was minder onlogisch dan het lijkt. PSV werd tussen 1975 en 1978 drie maal landskampioen, won in 1978 de UEFA Cup (lezersvraag: tegen welke Nederlandse speler won men de finale?) en in het doel van PSV stond Jan van Beveren. Ik was weliswaar geen keeper, maar Jan van Beveren had iets magisch. En niemand deed de zweefduik beter dan Jan. Toen niet, daarna ook nooit. Beste keeper die Nederland ooit heeft gehad. En nee, daarover valt niet te discussiëren.
1978 was natuurlijk ook het jaar van het enorm controversiele WK in Argentinië. Wij vonden vorig jaar, terecht, dat een WK in Qatar ‘eigenlijk’ foute boel was, maar een WK in het Argentinie van dictator Jorge Videla was er eentje van een compleet andere categorie. Het was nog net niet kwestie Olympische Spelen Berlijn 1936, maar kwam er dicht in de buurt. Bram en Freek (‘Bloed aan de paal’) deden hun best Nederland te overtuigen om het toernooi te boycotten, maar zonder succes. Nederland reisde af met een zwaar verzwakte selectie, want sterren zoals Cruijff, van Hanegem, Geels, van der Kuijlen en van Beveren hadden allemaal afgezegd. Niet per definitie omdat ze het eens waren met Bram en Freek; meer uit eigenwijsheid (Cruijff en van Beveren), verwachte heimwee (van Hanegem) en solidariteit (met van Beveren – Willy van der Kuijlen). Waarom Ruud Geels afzegde? Wie het weet mag het zeggen.
Dit betekende dat een aantal relatief onbekende spelers hun tas mocht pakken. Jonge ventjes zoals Piet Wildschut (Twente), Ernie Brandts en Jan Poortvliet (beide PSV) werden toegevoegd aan een selectie waarin de sterren Haan, Neeskens, Rep, Rensenbrink, Krol, Jansen en de broertjes van de Kerkhof waren. Daarom heen een heel scala aan spelers die later eigenlijk allemaal min of meer in de vergetelheid geraakt zijn; Dick Schoenaker, Adrie van Kraaij en Harry Lubse (Harry wie?). Oh en ene Johan Boskamp… Bondscoach was de Oostenrijker Ernst ‘Kein geloel’ Happel.
Een speler die eigenlijk in geen van bovengenoemde hokjes te vatten is was Dick Nanninga. Dat Dick Nanninga in 1978 überhaupt (mooi woord!) in een Oranje shirt in de stadions van Mendoza, Cordoba en Buenos Aires mocht rondlopen was een godswonder. Dick (geboren in Groningen in 1949) was een enorme laatbloeier. Pas op 24-jarige leeftijd werd hij professioneel voetballer bij Veendam. Of om precies te zijn, semi-prof; hij had gedurende bijna zijn hele voetbalcariere ook een bloemenzaak. Dit laatste stond op een zeker moment, zo doet het verhaal, zelfs een overstap naar Ajax in de weg. Anno 2023 gewoon niet meer voor te stellen.
Nanninga maakte pas enkele maanden voor het WK zijn debuut in Oranje. Hij was toen al 29 en speelde voor Roda JC. Toen nog een subtopper in de eredivisie, maar ook toen al geen club waar bondscoaches de deur plat liepen. In het uiterst vreemd verlopen WK in Argentinië (Nederland lag er na de eerste groepsfase bijna uit!) zat Nanninga vooral op de bank, toekijkend hoe Rob Rensenbrink het ene na het andere fraaie doelpunt maakte. En Arie Haan, twee maal, kanonskogels van afstand. Zelfs de jonge verdediger Ernie Brandts maakte er uiteindelijk meer (twee) dan Dick. Tegen Duitsland (West) mocht hij een kwartier voor het einde invallen, om 10 minuten later met twee keer geel weggestuurd te worden. Bijzonder!
Ook in de finale zat Dick weer op de bank, na één wedstrijd schorsing. De wedstrijd leek af te stevenen op een 1-0 winst voor gastland Argentinië, na een goal in de 37e minuut van toernooi topscorer Mario Kempes. In een allerlaatste poging om een goal te forceren wisselt Happel Rep voor Nanninga. Die scoort in de 82e minuut de gelijkmaker: 1-1 en verlenging! De uitkomst van de rest kennen we allemaal. De goal kun je hier terugkijken…
Dick Nanninga is hiermee nog altijd de enige Nederlander die een doelpunt uit ‘open spel’ heeft gemaakt in een WK finale (mannenvoetbal). En dat misschien wel altijd zal blijven. Ondanks aanbiedingen van elders bleef hij Roda JC jarenlang trouw (die bloemenzaak he?), voordat hij in 1986 op 37 jarige leeftijd, 150 profdoelpunten en 15 interlands verder, als speler van MVV, er een punt achter zette. Dick Nanninga overleed in 2015, pas 66 jaar oud, na enkele jaren van afnemende gezondheid. Het woord legende wordt vaak misbruikt. Maar dat was hij: Dirk Jacobus Willem Nanninga, legende!
Ruud Jansen Venneboer